Cách chơi tổ Tôm là một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống của Việt Nam, đòi hỏi sự tinh tế và chiến thuật cao. Dù là trò chơi dân gian lâu đời nhưng không phải ai cũng nắm rõ cách chơi một cách bài bản.
Nhà cái hàng đầu VN chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn từ những quy tắc cơ bản đến mẹo chơi hiệu quả, giúp dễ dàng tiếp cận và tận hưởng trò chơi đầy thú vị này.
Bài Tổ tôm là gì?
Tổ tôm là một trò chơi bài dân gian phổ biến ở miền Bắc Việt Nam, đặc biệt được yêu thích bởi các bậc cao niên. Để nắm được cách chơi tổ tôm yêu cầu người chơi có tư duy chiến thuật cao.
Theo các tài liệu lịch sử, nguồn gốc bài tổ tôm từ Trung Quốc và được du nhập vào Việt Nam từ thời phong kiến. Trải qua nhiều thế kỷ, trò chơi này đã trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp tụ họp của người Việt, đặc biệt là vào các dịp lễ Tết.
Số lượng người chơi
Trong một ván bài tổ tôm, số lượng người tham gia thường dao động từ 4 đến 5 người, nhưng lý tưởng nhất vẫn là 5 người chơi. Đặc biệt, trò chơi này thường thu hút sự quan tâm của nam giới, nhất là các cụ ông, bởi tính trí tuệ và nghệ thuật sắp bài độc đáo của nó.
Từ số lượng và đối tượng người chơi, có thể thấy tổ tôm khác hoàn toàn cách chơi bài câu cá 2 người. Nếu bạn yêu thích cảm giác đấu trí căng não, tựa game truyền thống này chính là lựa chọn hoàn hảo.
Bộ bài tổ tôm
Bộ bài tổ tôm gồm tổng cộng 120 lá, được chia thành 30 quân khác nhau. Mỗi quân có một ký tự Hán Nôm và hình minh họa tương ứng, giúp người chơi nhận diện dễ dàng hơn.
Trong đó, 27 quân chính được chia thành 9 hàng (tương ứng với 9 số): Nhất, Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Cửu. Mỗi hàng lại có 3 chất (hay còn gọi là “hoa”) là: Văn, Vạn, Sách.
Chi tiết về các hàng trong bài tổ tôm như sau:
- Hàng Văn: Nhất văn, Nhị văn, Tam văn, Tứ văn, Ngũ văn, Lục văn, Thất văn, Bát văn, Cửu văn.
- Hàng Vạn: Nhất vạn, Nhị vạn, Tam vạn, Tứ vạn, Ngũ vạn, Lục vạn, Thất vạn, Bát vạn, Cửu vạn.
- Hàng Sách: Nhất sách, Nhị sách, Tam sách, Tứ sách, Ngũ sách, Lục sách, Thất sách, Bát sách, Cửu sách.
Ngoài ra, trong bộ bài còn có 3 quân đặc biệt, thường được gọi là các lá bài “yêu”, bao gồm:
- Chi chi: Hình ảnh một ông to lớn vác hai quả chùy, đại diện cho sự mạnh mẽ.
- Thang thang: Biểu tượng một người phụ nữ bế con, tượng trưng cho sự sinh sôi và che chở.
- Ông cụ: Hình ảnh một cụ già râu dài chống gậy, thể hiện sự uyên bác và kinh nghiệm.
Lưu ý, bài tổ tôm khác biệt hoàn toàn so với bài tây. Bạn nên tìm hiểu khái niệm tú lơ khơ là gì để phân biệt rõ hai hình thức này.
Hướng dẫn cách chơi bài tổ tôm cơ bản
Nếu bạn đang tìm kiếm một trò chơi mang đậm tính trí tuệ và truyền thống, thì hướng dẫn chơi tổ tôm này sẽ giúp bạn nắm vững luật chơi. Cùng tìm hiểu ngay sau đây.
Luật chơi tổ tôm
Cách chơi bài tổ tôm gần giống với Phỏm nhưng khó hơn. Những người chơi tham gia đều có gắng kết hợp các lá tạo thành bộ để ù.
Một số quy tắc cơ bản trong luật chơi tổ tôm:
- Khi chơi tổ tôm, cần sắp xếp các quân theo trật tự hợp lý: Các lá đặc biệt (quân yêu) phải được xếp thụt vào trong, trong khi những lá giống nhau phải được đặt cạnh nhau để dễ quan sát.
- Trong suốt quá trình đánh tổ tôm, người chơi cần tuân thủ các thao tác như đánh bài, hô ù, kiểm tra bài và tránh phạm lỗi.
Lưu ý: Dù cùng là game truyền thống nhưng cách đánh tổ tôm và luật chơi tam cúc có nhiều khác biệt. Bạn không nên nhầm lẫn hai kiểu này.
Điều kiện để ù trong tổ tôm
Một ván chơi chỉ có thể kết thúc khi có người ù, tức là sắp xếp bài theo đúng quy định. Để ù, bài cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Hạ được toàn bộ các quân xuống chiếu.
- Những quân khàn (lá giống nhau mà người chơi có từ lúc chia) phải được lật lên.
- Bài ù phải đủ 21 quân và sắp xếp thành các phu hoàn chỉnh, không để lẻ bài.
- Trong bài đã ngửa bắt buộc phải có ít nhất 10 đôi chắn và 6 đôi trở.
Các trường hợp ù trong đánh tổ tôm
Trong tổ tôm cách chơi, có nhiều cách để ù, mỗi cách lại mang đến điểm thưởng khác nhau:
- Ù thông: Người chơi ù liên tiếp trong hai ván.
- Thập điềm: Tất cả các quân ù đều là quân màu đỏ.
- Bạch định: Ù chỉ gồm toàn quân trắng.
- Kính cụ: Ù có một quân “Ông cụ” màu đỏ, còn lại là toàn bộ quân trắng.
- Kính tứ cổ: Ù có đến bốn quân “Ông cụ” màu đỏ, còn lại là các quân màu trắng.
- Chi nẩy: Khi bốc được một lá từ nọc lên và lá đó giúp người chơi ù.
Cách tính điểm khi không có người ù
Đôi khi các ván tổ tôm buộc phải kết thúc dù chưa có người ù. Để xác định thắng thua, người chơi sẽ tính điểm thông qua quy tắc sau:
- Có tôm: 1 điểm.
- Có bạch thủ: 1 điểm.
- Có hữu kính cụ: 6 điểm.
- Có kình từ cố: 10 điểm.
- Có lèo: 2 điểm.
- Ù thông: 1 điểm.
- Ù suông không cước sắc: 1 điểm.
Cách đánh Tổ tôm 4, 5 người chi tiết
Cách chơi tổ tôm sẽ có sự khác biệt về số người chơi. Hãy cùng khám phá luật chơi và cách chơi để nhanh chóng làm chủ ván đấu.
Cách chơi bài Tổ tôm dành cho 5 người
Trong cách đánh Tổ tôm khi có 5 người tham gia, mỗi người sẽ được chia 20 quân. Số lá còn lại được đặt dưới chiếu, gọi là nọc.
Người cầm cái sẽ được quyền đánh và bốc quân đầu tiên từ nọc, sau đó lần lượt từng người thực hiện các lượt đánh và bốc bài tiếp theo. Ván chơi sẽ kết thúc khi nọc chỉ còn lại 5 quân nhưng chưa có ai ù, hoặc khi có người ù hợp lệ.
Cách chơi bài Tổ tôm dành cho 4 người
Đối với phiên bản cách chơi bài Tổ tôm dành cho 4 người, bộ bài sẽ được chia thành 5 phần bằng nhau, mỗi người chọn một phần, phần còn lại sẽ trở thành nọc để bốc.
Một số quy tắc cần lưu ý trong cách chơi Bí Tứ:
- Ù bắt buộc phải có ít nhất 2 lưng.
- Không có ù Thập Hồng, thay vào đó là ù Thập Nhị Hồng.
- Không áp dụng ù Thông.
- Không có ù Kính Cố, nhưng có ù Kính Nhị Cố.
Kết luận
Cách chơi Tổ Tôm không chỉ mang lại niềm vui giải trí mà còn giúp rèn luyện tư duy và sự nhanh nhạy trong tính toán. Khi nắm vững luật chơi và áp dụng các chiến thuật phù hợp, bạn sẽ có cơ hội giành chiến thắng nhiều hơn. Ngoài ra, bạn dừng quên tìm hiểu thêm khái niệm mạt chược là gì để trải nghiệm thêm nhiều trò chơi dân gian thú vị khác.
